مرکز پژوهشی مطالعات و تحقیقات زنان
مرکز پژوهشی مطالعات و تحقیقات زنان با دریافت موافقت اصولی از شورای عالی گسترش دانشگاهها به عنوان یک مرکز پژوهشی خصوصی از سال 1373آغاز به کار کرده است . کلیه تحقیقات در حوزه مباحث میان رشته ای زنان در دستورکار مرکز قرارمی گیرد.
این مرکز پژوهشی دارای دو گروه پژوهشی با نام های
1- گروه پژوهش های بنیادین 2- گروه پژوهش های کاربردی است .
مرکز فوق با انجام فعالیتهای پژوهشی چون جستجو، تحقیق ، جذب مخاطب، ارتباط با مراکز مرتبط، برگزاری نشست های رایزنی، گفتگو و مذاکره، تهیه پروپوزال( پیشنهاد)های متعدد و ارسال آنها برای شرکا و مراکز مرتبط و تلاش در جهت انجام پژوهش های مرتبط را داشته است. مرکز تا کنون توانسته است طرح ها پژوهشی متعددی را تهیه و ارائه نماید وهم اکنون نیز طرح های پژوهشی مختلفی را در دست اجرادارد از آن جمله :
1- طرح پژوهشی بررسی ساختار جنسیت در قرآن کریم
پژوهش بررسی ساختار جنسیت در قرآن کریم براساس قرائت انسانی ـ اخلاقی و حقوقی درمتون اسلامی و به ویژه در قرآن کریم و مبتنی بر رویکردهای زبان شناسانه انجام می شود.متدولوژی این پژوهش مبتنی بر بهره گیری از نتایج زبان شناسی نوین و شاخه های مختلف آن می باشد . موضوع محوری این پژوهش ،کشف رویکردهای اجتماعی و نقش زنان در قرآن است و طی آن تلاش می شود از طریق خذف نقش زبان حساس به جنسیت در زبان عربی و باز تولید اجتماعی مسائل زنان، فارغ از جنسیت پذیری زبان احیا شود.
2- طرح پژوهشی بررسی وضعیت موجود و مطلوب زنان شاغل
پژوهش بررسی وضعیت موجود و مطلوب زنان شاغل به بررسی عوامل موثر در بروز آسیب های موجود در تعادل و توازن نقش زنان شاغل(عوامل موثر در تعارض بین نقش زنان در خانواده و در محیط کاری ) می پردازد. نتیجه این پژوهش در صدد ارایه الگویی است که بتواند این آسیب ها را به حداقل برساند. این طرح به سفارش یکی از بانک های دولتی کشور در حال انجام است.
3- طرح ابتکار عمل برای فقرزدایی و توانمندسازی زنان
از آن جا که توانمندی زنان امری اساسی می باشد و بخش اعظم فقرا را درجهان، زنان تشکیل می دهند .فقرزدایی آنان از ارکان اصلی طرح های ابتکار عمل در این زمینه می باشد .طرح ابتکار عمل برای فقرزدایی و توانمند سازی زنان که با همکاری بانک توسعه اسلامی در حال شروع است ،در راستای اهداف غایی توسعه هزاره برای پایداری توسعه انسانی، توانمندی زنان و خانواده آنان است. همچنین توانمندی زنان در این طرح در راستای «افزایش آگاهی» ،«دسترسی» و «کنترل» طراحی شده است.
همچنین مرکز پژوهشی موسسه مطالعات و تحقیقات زنان تا کنون طرح ها و پیشنهادات بسیاری را به موسسات و نهادهای مختلف ارایه نموده است که در ادامه به بخشی از آن ها به صورت مختصر اشاره می شود :
4-طرح تحقق نظام جامع رفاه و تامین اجتماعی
این طرح به منظور تدوین چارچوب برنامه پنج ساله امکان تجمیع منابع موجود و مدیریت بهینه آنها در جهت حرکت حوزه اجتماعی نظام جامع از وضع موجود به سوی وضعیت مطلوب ( تحقق نظام جامع رفاه و تأمین اجتماعی) تهیه شد. در این طرح یکی از گروه هایی که به میزان قابل توجهی از این نظام بهره مند خواهد گردید زنان خواهند بود .طرح فوق به وزارت رفاه و تأمین اجتماعی ارائه گردید .
5- طرح پژوهشی کاهش بحران های خانواده های تک والد
این طرح با هدف کاستن از بحران هایی که خانواده های تک والد با آن مواجه هستند و ارتقای مدل های ذهنی و رفتاری زنان سرپرست خانوار ، از طریق توانمند سازی زنان برنامه ریزی شده است .
طرح فوق از این منظر به موضوع توانمندسازی زنان می پردازد که تنها توانمندسازی زنان نمی تواند منجر به کاهش بحران های موجود در خانواده آنان بیانجامد از این رو رویکردهای توانمندسازی می بایست به تغییرات نگرشی، هویت یابی و مهارت های شناختی زنان معطوف شوند تا زنان سرپرست خانوار را در تعدیل بحران های اقتصادی، اجتماعی و عاطفی خانواده خود مسلط سازد.
این طرح به آموزش و پرورش ارائه گردید و هم چنان نیز در مراحل پیگیری است.
6ـ طرح پژوهشی فراتحلیل مطالعات در باره وضعیت اجتماعی شهر تهران در ده ساله اخیر(1385 ـ 1375)
این طرح با عنایت به اهمیت این موضوع در برنامه چهارم توسعه جهت تشکیل بانک های اطلاعاتی و تدوین شاخص های اجتماعی برای سنجش وضعیت مورد توجه قرار گرفته است که با انجام این پژوهش خلاء های مطالعاتی مربوط به شهر تهران تعیین و در نتیجه پس از آن می توان اولویت های پژوهشی را با دقت بیشتری مشخص کرد.
طرح فوق به طور کامل و با در نظر گرفتن تمامی جنبه های پژوهشی و علمی تهیه شده و به شهرداری تهران ارائه گردیده است .
7ـ مطالعه استراتژیک و تدوین طرح جامع حمایت و توانمندسازی زنان سرپرست خانوار
این مطالعه به منظور ساماندهی زنان سرپرست خانوار و ایجاد بستر قانونی و اجتماعی مناسب برای توانمندسازی و حمایت از آنان در راستای ایجاد شبکه کارآمد و اثربخش در سطح ملی ارائه شده است.
هدف کلی این طرح تهیه نقشه استراتژیک حمایت و توانمند سازی زنان سرپرست خانوار بوده است.
این پیشنهاد تهیه و به دفتر مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران ارائه گردید.
8ـ طرح توانمندسازی مدیران و کارشناسان دولتی و غیردولتی جمهوری اسلامی افغانستان برای طراحی، اجرا و ارزشیابی برنامه های ارتقای سلامت زنان
این طرح به منظور سرمایه گذاری برای ایجاد فرهنگ ارتقای سلامت زنان در کشور افغانستان تهیه شده است تا امکان مداخله مؤثر در اتخاذ سیاست، تبیین و اجرای مداخلات ارتقای سلامت زنان و پایش و ارزشیابی آنها در جمهوری افغانستان فراهم گردد.
طرح فوق بنا به درخواست موسسه گفتمان اجتماعی مسلمانان به منظور بهبود وضعیت زنان در افغانستان ارایه گردید.
9ـ طرح پژوهشي تدوين كوريكولوم جامع آموزش بهداشت
طرح پژوهشي تدوين كوريكولوم جامع آموزش بهداشت ويژه كارشناسان آموزش بهداشت سراسر كشور با همكاري اداره سلامت وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشكي و معاونت سلامت دانشگاه علوم پزشكي تهران توسط اين مؤسسه ، اجرا شد.
نتيجه اين طرح به صورت یک مجموعه چاپ و در اختيار كارشناسان آموزش بهداشـت کشور قـرار گرفـت . ايــن مجموعه سه جلدي شامل : آموزش سلامت ( آشنايي با مفاهيم پايه )ـ آموزش سلامت ( آشنايي با مفاهيم كاربردي 1و2) مي باشد.
10ـ طرح پژوهشي تدوين نقشه راه توسعه حضور زنان در توسعه فناوري اطلاعات و ارتباطات
در آستانه ورود به هزاره سوم ميلادي كه جهان در كنار حركت پويا و رشد فزاینده علمي و فني نياز به تحرك جامعه زنان را بيشتر احساس و ابراز مي كند تدوین نقشه راه توسعه زنان درICT كه نيمي از جامعه انساني را تشكيل مي دهند ضروری به نظر می رسید چرا که توسعه فناوري اطلاعات و ارتباطات شرايط جديدي را بوجود آورده كه می توان بوسيله آن زنان را در حوزه اقتصادي و كسب و كار توانمند نمود. در اين راستا ، مؤسسه مطالعات و تحقيقات زنان با همكاري شوراي عالي اطلاع رساني كشور اقدام به اجراي طرح پژوهشي نقشه راه حضور زنان در توسعه فناوري اطلاعات نمود اين طرح به مباحثي چون : اشتغال زن در اسلام ـ نظريه توانمندسازي ـ نظريه هاي نابرابري جنسيتي در بازار كار ـ عوامل فرهنگي و رواني ـ نگاهي به اشتغال زنان ـ اهميت فناوري اطلاعات و ارتباطات ـ شكاف ديجيتال ـ تأثير فناوري اطلاعات و ارتباطات بر توسعه مشارکت زنان در حوزه های مختلف.